Konferencija Društveni odnosi u Srbiji: kontinuitet i promene održana je na Filozofskom fakultetu u Beogradu, 21. decembra 2018. godine. Na konferenciji su izloženi rezultati najnovijeg anketnog istraživanja Instituta o svakodnevnom životu domaćinstava i pojedinaca u uslovima društvenih promena u savremenoj Srbiji, sprovedenog tokom proleća 2018. godine na nacionalno-reprezentativnom uzorku od 2200 ispitanika.
U okviru četiri sesije, izlaganja su pokrila temeljite aspekte društvenog života u Srbiji u svetlu konsolidacije kapitalističkog poretka, s posebnim fokusom na tome kako se ove promene odražavaju na položaj pripadnika različitih društvenih klasa. Najpre, u izlaganjima su detaljno ispitani materijalni položaj domaćinstava, struktura imovine, prihoda i rashoda, ali i obrasci potrošnje. Indikatori pokazuju ne samo da su klasno-slojne razlike izražene, već i da one poprimaju nove oblike i izvesna račvanja.
Ukazano je na strategije i obrasce društvene pokretljivosti pojedinaca i grupa, kao i na njihov položaj nastao u promenljivim odnosima na tržištu rada. Nalazi pokazuju da se nakon perioda ekonomske krize i intenzivnije transformacije društvenog sistema u pravcu smanjenja javnog sektora, dolazi do povećanja radno-intenzivnih delatnosti i investicija, sa kojima se naporedo ili rađaju ili održavaju značajne društvene razlike i šanse na tržištu rada. Uočeno je da se, s jedne strane, zbiva povećanje samoreprodukcije srednje klase uz povećanu ulaznu pokretljivosti iz stručnjačkog u sitnopreduzetnički sloj, ali i da dolazi do postupne segmentacije na tržištu rada. Naime, ne samo da postoje značajne razlike u tome kako akteri sa određenim socio-demografskim zaleđem pozicioniraju u pogledu oblikovanja sopstvene strategije na tržištu rada, već se one ujedno pokazuju i kao vrsta strukturnih ograničenja, pa tako slaba kvalifikovanost, niži socio-ekonomski status i rodne dimenzije donose znatno veću osetljivost na promene koje se zbivaju na tržištu rada, a ove pojedince često izlažu lošijim i nesigurnijim radnim uslovima.
Na ovoj konferenciji, izlagači su ispitivali i niz karakterističnih fenomena u okvirima političkog života, kulturnih obrazaca i promena vrednosnih orijentacija koje prate sveukupne društvene promene. Poseban naglasak izlagači su stavili na oblike političke participacije i obrasce političkih afiniteta koji se javljaju kod mladih, ukazujući da je kod njih prisutna „nova političnost“. S druge strane, detaljno su osvetljene vrednosne orijentacije kojima se akteri rukovode u sopstvenom delanju. Posebno na nivoima privatne i javne sfere, odnosno prihvatanja određenih vrednosnih orijentacija koji se tiču ovih domena društvenog života, izlagači registruju postojanje protivrečnih vrednosnih sistema među različitim društvenim grupama. Na kraju, na konferenciji se govorilo i o metodološkim problemima – izlagači su podelili uvide o samom procesu prikupljanja podataka u spomenutom anketnom istraživanju, sa posebnim naglaskom na to kako se odvija terenska dinamika, šta razlikuje društvene grupe po odzivu da učestvuju u istraživanju uopšte, i povrh svega, kako se među njima stvaraju ključne razlike u načinima davanja odgovora.
Naučni skup je organizovan u okviru projekta „Izazovi nove društvene integracije u Srbiji: koncepti i akteri“, koji finansira Ministarstvo prosvete, nauke i tehnološkog razvoja Republike Srbije.